Çalışan Annelerin Hakları Nelerdir?

İş kanuna göre çalışan kadınlar, gebeliğin ilk aylarından, bebeğin doğumundan önce ve sonrası ile emzirme dönemi olmak üzere pek çok hakka sahiptirler. Anne olan işçi, çocuğu okula başlayana kadar kısmi süreli çalışma hakkından da yararlanabilecek. Hamilelerin iş yerlerindeki yasal hakları ile ilgili her şey bu yazımızda.

Annelik İzni 8 Hafta

Yönetmelikle kadın işçilerin doğum öncesi ve sonrasındaki sekizer haftalık analık izinleri korundu. Bu hak, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen işçiye de tanındı.

Anne Ölürse İzni Baba Kullanacak

Annelik iznini, annenin doğumda ya da doğum sonrasında ölümü halinde baba kullanabilecek.

İsteyen Anneye Yarım Gün Çalışma

Annelik izninin bitmesinden sonra kadın işçi, istemesi halinde ilk doğumda 60, ikinci doğumda 120 ve sonraki doğumlarda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin yapabilecek. Bu hakkı evlat edinen erkek işçi de kullanabilecek.

6 Aya Kadar Ücretsiz İzin

Kadın işçiye, talep ederse annelik izni bitiminden itibaren altı aya kadar ücretsiz izin de verilecek.

Çalışma Koşullarında Değişiklik

Hamile çalışan kadınlar, doktor raporuna bağlı olarak çalışma saatlerinde değişiklik isteyebilirler. Eğer ağır bir hamilelik geçiriyorlarsa, tehlikeli işlerde kesinlikle çalıştırılamazlar. Seyahat gerektiren bir işte çalışan gebe kadınlar isterlerse masa başı işine geçebilirler. Trafiğin yoğun olduğu dönemlerde işe gidip gelmek yerine trafiğin yoğun olmadığı saatleri tercih edebilirler. Gece vardiyasında çalışan hamile kadının çalışmamayı talep hakkı mevcuttur. Aynı zamanda hamilelerin hem kendi hem de bebeğinin sağlığını tehlikeye atmayacak çalışma koşullarında çalışmayı talep etme hakkı vardır.

İş Yerinden Talep Edilebilecek Haklar

Hamile kadınlar özel durumlarından dolayı çalıştıkları iş yerlerinden özel talepte bulunabilirler. Gebelerin tuvalet ihtiyaçlarının diğer kişilere göre daha sık olması ve zor durumda kaldıklarında uzanıp dinlenme hakları olmasından dolayı, doktorun uygun gördüğü durumlarda vereceği raporla gebe kadın izin alabilir ve bu izin maaşından kesilmez. Gebe kadının iş yerinde daha rahat koşullarda oturabilmesi için ayaklarını uzatması ve daha az radyasyona maruz kalacak şekilde bilgisayar ekranlarına koruma sağlanması koşullarının yerine getirilmesi gerekir.

Doktor Kontrolü

Çalışan hamile kadınlar hem rutin kontrolleri hem de ekstra kontroller için, çalıştığı kuruma önceden bildirerek izin alabilirler.

İş Yerinde Uygun Koşullar Sağlanmıyorsa

Anne adayı, iş yeri ve çalışma koşulları ile ilgili talepte bulunmasına rağmen ilgili düzenleme yapılmadı ise, noterden iş yerine ihtarname gönderebilir veya talep ettiği koşulların sağlanmasını istediğini bunun aksi durumda yasal yollara başvuracağını bildirebilir. Buna rağmen koşulların sağlanmaması durumunda iş akdini feshedebilir ya da mahkemeye başvurarak sağlanmayan koşullar nedeniyle uğramış olduğu zararın tazminini iş yerinden isteyebilir.

5 Yıl Yarım Gün Çalışma Hakkı

Yönetmelikle gelen bir diğer yenilik, 5 yıla kadar uzanan kısmi süreli yani yarım gün çalışma hakkı.

İlkokul Çağına Kadar

Anne olan kadın işçi, çocuğu mecburi ilköğretim çağına gelene kadar herhangi bir zaman diliminde “kısmi süreli” çalışma talep edebilecek. Bu hak için başvuran işçi eşinin çalıştığını belgelemek zorunda.

Vardiyalı Çalışanlarda İzne Bağlı

Kısmi süreli çalışma, özel sağlık kuruluşları, vardiyalı çalışılan sanayi işletmeleri ve bir yıldan az çalışılan mevsimlik işlerde işverenin iznine bağlı olacak.

Hamile Olduğu İçin İşten Çıkarılırsa

Hamilerin iş yerindeki yasal hakları, İş Kanunu’nun 74’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bahsi geçen maddeye göre, “Hiçbir kadın hamile olmasından dolayı işten çıkarılamaz” ibaresine rağmen bazı işyerleri usulsüz işten çıkarma yapabilmektedir. Bu durumda anne adayının bu nedenle işten çıkarıldığını ispat etmesi gerekir. Bu ispat bir tanık ile de yapabilir. Hamile olduğu gerekçesiyle işten çıkarılan kadın hemen noterden bir ihtarname çektirip işe iadeyi talep edebilir. İş yeri işe iadesini kabul etmezse, mahkeme kararı ile kendisine 8 ay süreyle maaş ödemesi gerçekleşebilir.

DİA Yazılım olarak tüm annelerin anneler gününü kutlarız.