Gelir Vergisi Nedir?

Serbest meslek erbaplarının elde ettiği gelirleri devlete bildirmeleri ve vergi ödemeleri zorunludur. Firma kurmadan gerçek kişi olarak ticarete devam eden kişiler, gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Peki, gelir vergisi beyannamesi nedir, nasıl ve nereye ödenir?

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de şahıs şirketleri ve serbest meslek erbapları gelir vergisi beyannamesi aracılığıyla elde ettikleri gelirler üzerinden vergi öderler. Gelir üzerinden vergi ödeme yöntemi, herkesin kazancı üzerinden vergi ödemesi sayesinde en adil yol olarak görülür.

Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?

Gelir vergisi beyannamesini basitçe, kendi üzerinden ticari faaliyetlerde bulunanların bir yıllık gelirlerini devlete bildirmeleri olarak tanımlanabilir. Gelir vergisi beyannamesinin temel amacı, herkesi elde ettiği kazanç miktarı üzerinden vergilendirmektir. Böylece ödenen vergi miktarları kişiden kişiye farklılık gösterse de, en adil vergi yöntemi olarak görülür. 1 yıllık geliri 30 bin TL olan biriyle, 1 milyon TL olan birinin aynı vergiyi ödemesi, elbette doğru olmaz. Az kazanandan az vergi almak, çok kazanandan da çok vergi almak adaletli bir vergi düzeni oluşturmaya yarar.

Gelir Vergisi Beyannamesi Mükellefleri Kimlerden Oluşur?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişilerin yıl boyunca elde ettiği gelirler gelir vergisine tabi tutulur. Gelir vergisi beyannamesi vermesi gereken mükellefler, aşağıdakilerden oluşmaktadır:

• Türkiye’de yaşayanlar
• Bir yıl içerisinde 6 aydan fazla sürede Türkiye’de yaşayanlar
• Resmi dairelere, işletmelere veya merkezi Türkiye’de olan kurumlara bağlı olup, söz konusu daire, teşekkül, teşebbüs ve müessese işleri nedeniyle yabancı ülkelerde yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları

Yukarıda yer alan mükellefler, hem Türkiye’de hem de yurt dışında kazandıkları gelirler üzerinden vergilendirilirler. İkametgah durumu Türkiye’de bulunmayan gerçek kişiler ise, dar mükellef olarak değerlendirilirler ve Türkiye’de elde ettikleri gelir miktarı üzerinden vergilendirilirler. Serbest meslek makbuzu kesenlerle beraber fatura kesenler de gelir vergisine tabi tutulurlar.

Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?

Gelir vergisi, her yıl 25 Mart tarihinde, mükellefin ilgili vergi dairesine gitmesiyle ödenir. Ödemenin yapılabilmesi için gelir vergisi beyannamesi de bulunmalıdır. Günümüzde gelir vergisi ödemeleri artık banka üzerinden de gerçekleştirilebilmektedir.

Gelir vergisi öderken 2 taksit imkanı bulunur. İlk taksit Mart ayı sonuna, ikinci taksit de Temmuz ayı sonuna dek ödenmelidir. Ancak basit usulde kabul edilen ticaret kazancına sahip olanlar, ilk taksitlerini 25 Şubat akşamına, ikinci taksiti ise 25 Haziran akşamına kadar ödemek zorundadırlar.

Gelir Vergisi Oranları

Gelir vergisi oranları, mükelleflerin içerisinde bulunduğu gelir vergisi dilimlerine göre belirlenir. Bu oranlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde bulunan tarife üzerinden belirlenmektedir.

• 24 bin TL’ye kadar = %15
• 53 bin TL’nin 24 bin TL’si için 3 bin 600 TL fazlası = %20
• 130 bin TL’nin 53 bin TL’si için 9 bin 400 TL fazlası = %27
• 650 bin TL’nin 130 bin TL’si için 30 bin 190 TL fazlası = %35
• 650 bin TL’den fazlasının 650 bin TL’si için 212 bin 190 TL fazlası = %40

Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Gelir vergisi hesaplama, herkesin kendi kendisine de yapabileceği bir işlemdir. Gelir vergisini hesaplayabilmek için yıllık gelir miktarı ve yukarıda yer alan dilimi belirlemek gerekmektedir. Bu yüzden gelir vergisi hesaplamak için bir muhasebeciye, mali müşavire ya da finansçıya gerek yoktur. Firma sahipleri de rahatlıkla gelir vergisi hesaplayabilir.

Gelir Vergisi Hesaplama Örneği:

Vergi konusu gelir 10.000 TL olduğunda, ödenecek vergi (10.000 x %15) 1.500 TL’dir. Eğer gelir 55.000 TL ise, 53.000 TL için 9 bin 400 TL, kalan 2.000 TL için de (2.000 x %27) 540 TL vergi ödenir. Eğer gelir 150.000 TL ise, 130.000 TL için 30.190 TL vergi ödenir ve kalan 20.000 TL için (20.000 x %35) 7.000 TL ödenir.

DİA ile bütün finansal işlemlerinizi kolay arayüzü sayesinde hızla gerçekleştirebilirsiniz. DİA’yı denemek veya bilgi almak için hemen formu doldurun, sizi arayalım!