Dış Ticaret Nedir ve Nasıl Yapılır?

Ülkelerin, farklı ülkelerden hizmet ya da ürün alım satımı gerçekleştirmesine dış ticaret ya da diğer bir adıyla uluslararası ticaret denir. Alım satımı gerçekleştirilen ürün veya hizmet eğer başka bir ülkeye gönderilirse buna ihracat, eğer başka bir ülkeden getiriliyor ise buna ithalat denir.

Globalleşen ekonomide önemli bir rolü bulunan bu çalışmalar, ülkeler için gayri safi milli hasıla açısından da önemli bir misyona sahiptir. Ülkelerin ödeme dengesi ve cari açıkları açısından dış ticaret süreçlerinin profesyonel bir ekiple yönetilmesi önemlidir. Özellikle de projenin verimli bir şekilde ilerlemesi için satın alma yönetimi konusunda destek alabilirsiniz. DİA Yazılım gerek satın alma gerekse sipariş yönetimi konusunda sizlere profesyonel destek sunmaktadır.

Dış Ticaret Faaliyetleri Nelerdir?

Ülkeler arasında yapılan alım satım faaliyetleri kendi içerisinde ihracat ve ithalat olmak üzere ikiye ayrılır.

İhracat Nedir? İhracatın Aşamaları Nelerdir?

İhracat veya dışa satım, dış ticaretin temel konularından biridir. Basitçe ülkenin ürettiği mal ve hizmetleri başka ülkelere satması olarak tanımlanır. Farklı ülkelere ürün satabilmek için, satıcının kendi bulunduğu ülkenin gümrük kurallarına uygun hareket etmesi gerekmektedir. Aynı şekilde ithalatı yapan tarafın da yine bağlı bulunduğu ülkenin gümrük kuralları çerçevesinde hareket etmesi zorunludur.

İhracat yapabilmek için aşağıda yer alan aşamaların sırasıyla tamamlanması gerekmektedir:

• Şirket kurmak: Vergi dairesine kayıt olmak, vergi numarası sahibi olmak ve bir vergi mükellefi olmak.
• Bir ihracatçılar birliğine üye olmak: İhracatçı sıfatına sahip olabilmek için, dış ticaret yapılacak ürünle ilgili bir ihracatçılar birliğine üye olmak gerekmektedir.
• Dış ticaret için pazar araştırması yapmak: İhracat yapılacak ürünü belirlemek için pazar araştırması yapmak, işin sonucunda alacağınız verimi doğru orantılı olarak etkileyecektir.
• Teklif sunmak: İhracat yapabilmek için potansiyel müşterilere fiyat, ödeme yöntemi, teslimat süresi ve teslimat yöntemi hakkında bir satış teklifi sunmak. Ayrıca alıcı firma tarafından gönderilen sipariş formunun alınması, satış sözleşmesi yapılması ve ihraç edilecek ürünlerin sözleşme şartları kapsamında gönderime hazır hale getirilmesi.
• Belge hazırlığı: Fatura, çeki listesi, menşei şahadetnamesi, gümrük beyannamesi ve ihraç edilecek malın türüne göre mevzuatın belirttiği sertifikaların hazırlanması.
• Gönderim işlemleri: Alıcı ile anlaşılan gönderim yöntemi ve teslimat türüne göre sürecin başlatılması. Nakliye işlemini yapacak firmaya ürünleri taşıma belgesi karşılığında teslim etme. Nakliyede deniz yolu tercih edilmiş ise, konşimento, havayolu tercih edilmişse havayolu taşıma belgesi ve karayolu tercih edilmişse CMR belgesinin hazır hale getirilmesi gerekmektedir.
• Gümrükleme: Gümrük beyannamesinin gümrük müşavirleri tarafından fatura ve çeki listesine göre hazırlanması, fatura, konşimento ve diğer belgelerin gümrük idaresine sunulması. Gümrük idaresinin belgeleri inceledikten sonra ürünlere yurt dışına çıkış izni vermesi.
• Fatura bedeli tahsilatı: Fatura bedelinin ithalatçı firma tarafından kambiyo mevzuatı çerçevesinde uygun banka aracılığıyla transfer edilmesi.

İthalat Nedir? Bir Ürün Nasıl İthal Edilir?

İthalat, diğer ülkelerden alınan ürün ya da hizmetlerin gümrük mevzuatı çerçevesinde satın alan kişinin ülkesine gelmesidir. Dış ticaretin önemli süreçlerinden biri olan ithalat, tıpkı ihracatta olduğu gibi uluslararası ticaretin gelişmesine katkı sağlamaktadır.

Şirket kurmak, ithalatçı sıfatı kazanmak, pazar araştırması yapmak, teklif almak, belgeleri düzenlemek, nakliye sürecini tamamlamak, gümrük işlemlerini yapmak ve fatura bedelini ödemek gibi ortak özellikleri olsa da ithalat genel olarak ihracatın tersi yönde hareket edilmesidir.

Dış Ticaret ile İlgili Temel Kavramlar Nelerdir?

Uluslararası ticaretten söz edildiğinde öncelikle ihracat ve ithalat akla geliyor olsa da, farklı kavramlar da bulunmaktadır. Örneğin aşağıda yer alan kavramlar;

• Gümrük: Ülkeler arasındaki ticareti düzenleyen ve vergilendiren kurumdur. Gümrük vergileri, ithalatı kontrol altında tutmak için uygulanır.
• Dış ticaret dengesi: İhracat ve ithalat arasındaki farktır. İhracat fazlası ticaret dengesini olumlu, ithalat fazlası ise olumsuz etkiler.
• Serbest ticaret: Ticaretin gümrük vergileri ve kotalar olmadan yapılmasıdır.

Bu kavramlar, uluslararası ticaretin temel taşlarını oluşturur ve ekonomik büyümede önemli bir rol oynar.

Dış Ticaret Politikası Nedir? Amaçları Nelerdir?

Ülkelerin uluslararası ticaretle ilgili olarak belirledikleri hedefler ve bunlara ulaşabilmek için aldıkları kararlara genel olarak dış ticaret politikası denir. Bir ülkede bu politikalardan söz edebilmek için aşağıda yer alan önlem ve uygulamaların devlet tarafından gerçekleştiriliyor olması gerekir:

• Yerli üreticilerin rekabete karşı korunması
• Ödemelerdeki dengesizliklerin önlenmesi
• Cari açığa engel olma
• Ekonomik istikrarın sağlanması
• İç piyasalardaki arz ve talep dengelerinin korunması
• Ekonomik büyümenin ve kalkınmanın sürdürülmesi

Belirlenen uluslararası politikaları uygularken genellikle gümrük tarifeleri kullanılır. Ancak gümrük tarifeleri ile her zaman istenen sonuçlar elde edilememektedir. Bu yüzden söz konusu tarifeler dışında kullanılabilecek araçlardan faydalanmak gerekmektedir. Genel olarak gümrük tarifesi harici dış ticaret politikası araçları şunlardır:

• Miktar sınırlamaları: İthalata yönelik belli başlı ürünler için sınırlamalar getirilmesidir. Böylece bir yıl içerisinde ithal edilen belirli ürün sayısında azalma görülür.
• İthalatı maddi yönden zorlaştıran önlemler: Yerli üreticiye vergi indirimi, teşvik, ucuz kredi gibi uygulamalarla destek verirken, ithalata fazladan vergilendirmeler yapılarak yerli üretim desteklenir. Ayrıca desteklerden faydalanan yerli üretici, ek vergilerle karşılaşan ithalatçı ile rekabet edebilir hale gelir.
• İhracatı teşvik eden uygulamalar: Devlet yerli üreticiye ihracatta vergi iadesi gibi teşvik edici kolaylıklar sağlar.
• Ambargo: Devletler belirli ülkelerle gerçekleştirilen ithalat ve ihracat faaliyetlerine ambargo uygulayabilirler. Burada hedeflenen, ambargo konulan ülkeyi hem dış ticaret hem de farklı konular açısından istenilen şartlara uyar hale getirmeye çalışmaktadır.

Dış Ticaret Açığı Nedir?

Bir ülkenin ürün veya hizmet ithalatında harcadığı paranın, ihraç ettiği ürün veya hizmetlerle kazandığı paradan fazla olmasına dış ticaret açığı denir. Bunun tersi durum için de dış ticaret fazlası olarak adlandırılmaktadır.

DİA Yazılım ile Dış Ticaret Süreçlerini Yönetin

Türkiye’nin en gelişmiş bulut ERP programı DİA ile dış ticaret süreçlerinizi çok daha verimli yönetebilirsiniz. DİA Yazılım’ın dış ticaret yönetimi programı ile kullanıcılarına sunduğu avantajlardan bazıları şu şekildedir:

• Ülkeler arası yapılan ürün alım satım faaliyetlerinin tümünün takibi
• İhracat ve ithalat kartları ile faturaların eşleştirilebilmesi
• Fatura kaydı ile beraber otomatik olarak KDV iade dekontunun oluşturulabilmesi
• Ülkelere satışı yapılan yapılan malzemelerin gerçek maliyetlerinin hesaplanabilmesi için hizmet maliyetlerinin malzeme maliyetlerine yansıtılabilmesi

Önceki yazımıza https://www.dia.com.tr/blog/enflasyon-nedir-neden-yukselir/ linkinden ulaşabilirsiniz.