Anonim Şirket Nedir? Nasıl Kurulur?
Hemen hemen her sektörde yer alabilen anonim şirketler, büyük hedeflerle kurulur ve çoğunluk esasına uygun olarak yönetilirler. Hisse senedi, tahvil gibi menkul kıymetler çıkarabilen anonim şirketlerde sermaye paylara bölünür. Anonim şirketlerde ortaklar, şirketin borçlarından sorumlu tutulurlar.
Anonim şirketlerin kısaltması A.Ş’dir ve bazı yasal yükümlülükleri bulunur. Yasal yükümlülükleri yerine getirmek için de belli başlı prosedürlerin uygulanması gerekir. Yılda en az bir kez genel kurul düzenlenmesi, verilebilecek örneklerden birisidir. Genel kurul, bütün ortakların toplandığı ve kararlar aldığı ciddi bir yasal zorunluluktur. Düzenli bir şekilde yılda en az bir kez düzenlenen genel kurullara olağan genel kurul denirken, gerekli olması halinde olağanüstü genel kurul da toplanabilmektedir.
İçindekiler
Anonim Şirketi Nedir?
Basitçe tanımlamak gerekirse A.Ş, sermayenin belli olduğu ve paylara bölündüğü şirket türü denilebilir. Anonim şirketler, kanunlarla yasaklanmayan her türlü ekonomik amaç için kurulabilmektedir. Türk Ticaret Kanunu madde 329 ile pay sahipleri, şirkete karşı sadece taahhüt ettikleri sermaye payları kadar sorumludurlar. Genel olarak A.Ş ilkeleri ise şunlardan oluşmaktadır:
- Mal varlığının korunması
- Çoğunluk
- Kuruluş
- Teknik kadrolarla dışarıdan yönetme
- İşleyiş
- Sona erme ilkesi
- Devletin ilgilenme ilkesi
Anonim Şirket Özellikleri
“Anonim şirketi nasıl kurulur?” sorusunun yanıtını vermeden önce, ortakların kanunlarca belirlenen ve uyulması gereken kurallardan bahsetmek gerekir. Kanunlar tarafından sınırlandırılan anonim şirketi özellikleri şu şekildedir:
- Kanunlarca uygulanmasında bir sakınca bulunmayan her türlü ekonomik ve ticaret odaklı sebep ile kurulabilmektedir. Ancak şirket ana sözleşmesi içerisinde bu amaçların açık bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir.
- Tüzel kişinin ticaretle ilgileniyor olması sebebiyle bir ticaret unvanı altında kurulmalıdır. Aynı zamanda bu unvan ticaret sicilinde de tescil edilmelidir.
- Sermaye şirketleridir. Bu yüzden ticaret unvanının da yürütülecek ticari faaliyet ile ilgisi olmalıdır.
- Türk Ticaret Kanunu, A.Ş kurmak için bir veya birden fazla kurucunun olması gerektiğini açıkça belirtmiştir. Bir başka deyişle tek bir kişiyle A.Ş kurmak da mümkündür.
- Esas sermaye 50 bin TL’nin altında olamaz. Bununla beraber halka açık olmayan şirketlerde başlangıç sermayesi en az 100 bin TL olmalıdır.
- Hisse devri gerçekleştirmek oldukça kolaydır. Ancak şirketin kuruluş sürecinde, eşya veya mal olarak konulan sermaye karşılığı alınan hisseler, iki yıllık süre dolmadan satılamaz.
- Kurumlar vergisi mükellefi olarak vergi öderler.
- Hisse senedi ve tahvil çıkarma gibi haklar yalnızca A.Ş’lere verilmiştir.
- Tüzel kişiliktir.
- Borçlara karşı sorumluluklar, şirketin mal varlığıyla sınırlıdır. Ortaklar da aynı şekilde taahhüt ettiği sermaye ve payları kadar sorumlu tutulurlar.
- Sermaye bölünmesi mümkündür.
- Hisse senetleri ile temsil edilebilirler. Ancak şirketin sermayesininin tamamını ödemedikçe, hamiline yazılı hisse senedi çıkarması mümkün değildir.
Limited Şirket ile Anonim Şirket Arasındaki Farklar
Limited şirket ve anonim şirket kurmak, Türkiye’de en çok tercih edilen şirket türlerindendir. Anonim şirket ve limited şirket farkı; sermaye yapısı, yönetim şekli ve ortakların sorumluluklarıdır. A.Ş.ler genellikle büyük sermayeli işletmeler için uygundur ve anonim şirketlerde sermaye artırımı daha esnek yapılabilmektedir. Limited şirketler ise daha çok küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından tercih edilir. Anonim şirketlerin sermayesi, paylara bölünmüş olup, her bir payın sahibi sermaye taahhüdünde bulunurken, limited şirketlerde sermaye payları ortaklar arasında paylaştırılır.
Anonim Şirket Kaç Kişi ile Kurulur?
A.Ş kurmak için asgari bir kişi yeterlidir. Türkiye’deki mevzuata göre, anonim şirketler tek bir kişi tarafından şahıs şirketi kurmak için dahi kurulabilir. Bu, özellikle büyük projeler ve yatırımlar için esneklik sağlar.
Neden Anonim Şirket Kurulur?
Genellikle büyük sermaye gerektiren işletmeler, anonim şirket yapısını tercih eder. Ayrıca A.Ş’lerde ortakların sorumlulukları sınırlıdır ve bu da kişisel varlıklarının korunmasına olanak tanır. Ek olarak halka arz edilme imkânı da bulunmaktadır. Bu da onları büyüme ve sermaye toplama konusunda daha cazip hale getirir.
Anonim Şirketi Nasıl Kurulur?
A.Ş kurmak isteyenlerin izlemesi gereken belli başlı adımlar vardır. Bu adımlar sayesinde süreç daha sağlıklı ve hukuka uygun bir şekilde tamamlanır:
- İlk olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı izniyle kurulmalıdır.
- Kurulduktan sonraki 30 gün içerisinde şirket merkezinin ticaret sicilinde tescili gereklidir.
- Daha sonra da Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde işlemin duyurulması gerekmektedir.
Kuruluş sırasında bir şirket ana sözleşmesi hazırlanmalıdır. Şirket ana sözleşmesinde yer alması gerekenler aşağıdakilerden oluşur:
- Şirketin net unvanı
- Varsa şirket ortaklarının genel bilgileri ve hisse miktarları
- Şirketin merkez ofisinin açık adresi
- Şirketin seçtiği genel müdürün bilgileri
- Şirket sermayesinin tamamının ne zaman ödeneceği
- Sermaye detayları
Türk Ticaret Kanunu’nda bir A.Ş, bir ya da birden fazla kişiyle kurulabileceği belirtilmektedir. Kurucu tüzel ya da gerçek kişi olabilmektedir. Öte yandan en fazla 500 ortakla da kurulabilmektedir. Şirket türünüz ne olursa olsun, tüm ihtiyaçlarınızı tek bir platformdan yönetebilmeniz mümkün.Türkiye’nin bulut tabanlı en iyi ERP yazılım programı DİA hakkında daha fazla bilgi almak için formu doldurun, sizi arayalım!