ROI Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Bir işletmeye sahip olmak isteyen kişi sayısı bir hayli fazla olsa da bu durum hayal edilenden çok daha karmaşıktır. Sermaye, karlılık, maliyet, yatırım ve bu gibi daha birçok terim vardır ki her biri bir işletme için hayati bir önem taşımaktadır. ROI kavramı da bir işletmenin güncel durumu ve gelecekteki varlığı düşünüldüğünde son derece önemlidir. ROI (Return On Invesment), bir yatırımdan gelecek olan karın, maliyetine kıyasla ölçülen bir finansal ölçüm tekniğidir. ROI hesaplama, bir işletme için son derece gerekli olmakla beraber büyük bir titizlik ile yapılmalıdır.

Yatırım Getirisi (Return On Invesment) Nedir? 

Yatırım getirisi olan ROI, yapılan bir yatırımdaki yatırım kârlılık oranı ve verimlilik oranını hesaplamanın en etkili yollarından biridir. Varlıkların karşılaştırılması ve hangi varlığa yatırımın yapılması konusunda doğru sonuçları veren yatırım getirisi değeri, birçok faktöre bağlı olarak hesaplanmaktadır. İşletme yatırımının yanı sıra yatırım getirisi, finansal yatırımlarda da sıklıkla kullanılmaktadır. Borsada yapılan yatırım getirisi hesaplamalarında her pozisyon için kaldıraç değişikliği yapılırken başlangıç marjini gereklilikleri de değişmektedir. Bu sebeple de borsa getirilerinde kaldıraç ve marjinde ROI gibi kavramlara olabildiğince dikkat edilmelidir.

ROI Neden Önemlidir?

Yatırım getirisi, bir işletmenin güncelde yaptığı veya gelecek dönemde yapmayı planladığı yatırımların kârlılığını ölçmekte kullanılan en etkili hesaplama araçlarından biridir. Tamamen rakamsal sonuçlar ortaya koyan bu yatırım geri dönüş hesaplama yöntemi, olası tüm kazanç ve kayıpların görülmesine olanak tanımaktadır. İş hayatında yatırım hedefi olan hemen her işletme tarafından sıklıkla kullanılan bir metrik olan ROI, son yıllarda çok daha büyük bir önem arz etmeye başlamıştır. Getiri oranı hesaplaması, bir işletmenin hangi yatırıma karar vereceği hakkında fikir verirken aynı zamanda elde edilen yatırım karının devamlılığı hakkında da önemli ipuçları verebilmektedir. Bu sayede işletmelerde yatırım kaynaklı bir kaybın yaşanmasının önüne geçilebilmektedir.

Yatırım Getirisini Etkileyen Faktörler

Yapılan bir yatırımın geri dönüşü, bir işletmenin takip etmesi gereken en önemli istatistiklerdir. ROI hesaplama örnekleri incelendiğinde işletmelerin dikkat etmesi gereken birçok hususun olduğu ortaya çıkmaktadır. Yatırım getirisini etkileyen ve işletmelerin dikkat etmesi gereken faktörler şu şekildedir;

• Kar Marjı: Söz konusu bir işletmenin elde etmiş olduğu karın, yükümlü olduğu faiz ve vergi ödemeleri sonrasında elde ettiği kar miktarının yapmış olduğu satışlara oranıdır. Yapılan harcamalara ödeme yapılmasının ardından bu harcamaların bir getirisinin olup olmadığını belirlemede kullanılır ve yatırım getirisi hesaplamada önemli bir yere sahiptir.
• Varlık Devir Hızı: Bu faktör, bir işletmenin varlıklarının operasyonel işlemler esnasında pozitif veya negatif yatırım getirisindeki yüzdelik değerini ifade etmektedir. Kısacası varlık devir hızı, bir işletmenin sahip olduğu varlıklarından hangi ölçüde yararlanıp yararlanamayacağını belirlemektedir.

ROI Nasıl Hesaplanır?

Günümüzde B2B veya B2C işletmelerinin yatırım yapabileceği çok sayıda varlık seçeneği bulunmaktadır. Bu varlıklar arasında en karlı olanına yatırım yapabilmek için yatırım getirisi hesaplama aracı kullanılmalıdır. Teknolojinin büyük bir hızla gelişmesi ile eski dönemlerde hesaplama Excel üzerinden yapılsa da günümüzde birçok hesaplama aracı ve program ile güvenilir sonuçlara ulaşmak mümkündür. piyasadaki varlıklara göre yapılan hesaplamada yüksek olması o varlığın daha karlı olduğunu gösterirken, düşük ROI ise daha az karlı olduğunu göstermektedir. Son derece basit tekniklerle yapılan bu hesaplamanın düzenli olarak yapılması önerilmektedir. En yaygın olarak kullanılan ve en basit hesaplama tekniği şu şekildedir:

ROI = (Kar – Yatırım Maliyetleri) / Yatırım Maliyetleri

Fakat günümüzdeki aşağıdaki bu iki hesaplama da oldukça sık bir şekilde kullanılmaktadır.

ROI = (Yatırımın Net Getirisi / Yatırım Maliyeti) x 100

ROI = [(Yatırımın Nihai Değeri – Başlangıç Değeri) / Yatırım Maliyeti] x100

Yukarıdaki hesaplamalar sonucunda “ROI kaç olmalı?” sorusu da işletmeler tarafından sıklıkla yöneltilmektedir. Bir yatırımda karlılık elde edebilmek için değerin pozitif ve yüksek olması beklenmektedir. Ayrıca bu değerler elde edilse bile devamlılığını koruyabilmek için hesaplamalara düzenli periyotlarda devam edilmelidir.

ROI Analizi Nasıl Yapılır?

Yatırım getirisi hesaplaması son derece kolay olsa da bu getirinin analizi de bir o kadar dikkat gerektirmektedir. Genellikle ROI sonucunun pozitif olması yapılan yatırımın devamlılığına ya da uygunluğuna yorulurken, negatif olması ise tam tersi sonuçları doğurmaktadır. Fakat bu değişkenlerin sürekli olarak ele alınması bu konudaki en önemli detaylardan biridir.

Yatırım Getirisinin Avantajları ve Dezavantajları

Yatırım getirisi hesaplamaları yapmanın kendi içerisinde birçok avantaj ve dezavantajı bulunmaktadır. Bu gibi durumları göz önünde bulundurarak ROI özelliği kullanılmalı ve işletmeler gelecek planlamalarına şekil vermelidir. Yatırım getirisinin avantajları şu şekildedir:

• Hesaplamalar sonucunda hangi varlığa ya da kanala yatırım yapmanın daha karlı olacağı tespit edilebilmektedir. Böylelikle kar getirmeyecek yatırımlardan uzak kalarak gereksiz harcamaların önüne geçilebilmektedir.
• Gereksiz harcamaların önüne geçilmesi sayesinde elde edilen gelir ve karlar daha doğru kanallara aktarılabilmektedir. Bütçenin en verimli şekilde kullanılmasına olanak tanıyan bu hesaplama, yüksek başarıyı da beraberinde getirmektedir.
• Düzenli ve devamlı olarak yapılan yatırım getirisi hesaplamaları, doğru analiz edilebildiği sürece işletmelere kalıcı ve sürekli başarıları da getirmektedir.

Yapılan hesaplamalardaki metrikler değişkenliğe uğrayabildiği için bu durum yatırım getirisi sonuçlarını da değiştirebilmektedir. Bu sebeple ortaya çıkan sonuçlar önemli olsa da yatırım getirisini tek başına değerlendirmek doğru değildir. Dezavantaj sayılabilecek özellik, yatırım getirisinin diğer hesaplamalar ile desteklenmesi gerektiğini de ortaya çıkarmaktadır.

Yatırım Getirisini Nasıl Arttırabilirsiniz?

İşletmeler için büyümek ve var oldukları sektörde kalıcı bir varlık gösterebilmek son derece önemlidir. Bu doğrultuda oldukça önemli bir konuma sahip olan yatırım getirisi, doğru adımlarla arttırılabilmektedir. Özellikle günümüzde yaygın bir şekilde kullanılan e-ticaret firmaları ile ROI hesaplamanın önemi daha da yaygınlaşmaktadır. E-Ticarette yatırım getirisi hesaplaması birçok farklı alanda yapılabilmektedir. Tedarik edilen ürünler, dijital reklam kanalları, marketing, pazarlama ve bu gibi daha birçok alanda yatırım getirisi hesaplaması yapılmaktadır. Bu sebeple de günümüzde hemen her firma için yatırım getirisinin nasıl arttırılacağı önemli bir konu olmaktadır. Yatırım getirisini arttırmak için aşağıdaki yollar uygulanabilmektedir:

1. Maliyetlerin azaltılması
2. Rakip analizinin yapılmasının ardından piyasa koşullarının uygunluğuna göre ürün ve hizmetlerdeki fiyat artışının yapılması
3. Yatırımlardan elde edilen getirilerin değerlendirilmesi
4. Piyasadaki verilerden faydalanılması

Tüm bu işlemlerin dijital ortamda gerçekleşmesi ve kolay bir şekilde takip edilmesi için binlerce kişi tarafından DİA Yazılım tercih edilmektedir. DİA Yazılım tarafından geliştirilen e-ticaret yazılımı, yatırım getirisi başta olmak üzere çok sayıda analizi da başarılı bir şekilde yaparak kullanıcılarına sunmaktadır.

ROI ve ROAS Arasındaki Fark Nedir?

E-Ticaretin günümüzde giderek yaygınlaşmaya başlaması ile farklı terimler de hayatımıza giriş yapmaya devam etmektedir. Geleneksel ticarette kullanılan ROI kavramına denk düşen ROAS, bir e-ticaret firmasının yapmış olduğu reklam harcamasından elde ettiği geliri ifade etmektedir. ROAS hesaplama, reklam gelirinin reklam giderine bölünmesi ile yapılmaktadır. Her iki kavram da işletmelerin iş planlarını, yatırımlarını ve gelecekteki varlıklarını belirlemede büyük bir öneme sahiptir. Son yıllarda çok sayıda kişi tarafından tercih edilen DİA Yazılım CRM çözümleri ile tüm bu işlemler tek bir ekranda ve kolaylıkla yapılabilmektedir.

Önceki yazımıza https://www.dia.com.tr/blog/cari-hesap-nedir-takibi-nasil-yapilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.