Damga Vergisi Nedir, Oranları Nasıl Hesaplanır?

Günümüz koşullarında damga vergisi, hemen herkes tarafından sıklıkla kullanılan bir vergi türüdür. Damga vergisi; kişiler ile kurumlar, kurumlar ile kurumlar veya kişiler ile kişiler arasında gerçekleştirilen tüm resmi ve hukuki işlemlerde kullanılan kağıtlardan alınan vergiyi temsil etmektedir. Burada söz konusu olan kağıtlar, imza yerine geçen bir simge koymak suretiyle veya yazılıp imzalanarak hazırlanan her türlü belgelerdir. Örneğin elektronik ortamda oluşturulan ve elektronik imza taşıyan belgeler de damga vergisine tabi olan belgeler arasında yer alır. Ayrıca damga vergisi oranı her sene değişmektedir. Bu kapsamda damga pulu vergisi 2024 yılı için de belirlenmiş ve mükelleflere bildirilmiştir.

Damga Vergisi Ne İşe Yarar?

Resmi bir konumda olan damga vergileri, ibraz edilebilir her türlü belgeden alınan bir vergi türüdür. Söz konusu resmî belge, kurum ve kuruluşlar arasında olabildiği gibi, gerçek ya da tüzel kişiler arasında da olabilmektedir. İbraz edilebilir belge ise içerisinde birtakım önemli bilgilerin olduğu ve bir durumu kanıtlar nitelikte olan belgeler anlamına gelmektedir. “Damga vergisi her ay mı ödenir?” sorusuna karşılık olarak, bahse konu verginin her ay belirli tarihlerde beyan edilmesi ve ödenmesi gerekir yanıtı verilebilmektedir.

İbraz edilen belgenin türüne göre de hesaplama işlemi yapılmaktadır:

• Maaş damga vergisi hesaplama,
• Sözleşme damga vergisi hesaplama,
• Kira damga vergisi hesaplama,
• Kıdem tazminatında vergi damgası hesaplama

Yukarıdaki gibi farklı belgeler farklı oranlara göre hesaplanmaktadır. Bu sebeple de verginin muhasebeleşmesi esnasında hangi belge türüne hesaplama yapıldığı son derece önemli bir konuma sahip olmaktadır. Ayrıca vergiyi yatırma işlemi birçok kanal ile yapılabilmekte olup, verginin ödenmemesi durumunda her yıl belirlenen miktarda cezalar da mükelleflere uygulanabilmektedir.

Damga Vergisi Beyannamesi Nedir?

5035 Sayılı Kanun’a göre damga vergisi beyannamesi, her ayın 26’sında ödenmesi gerekmektedir. Bir ay içerisinde hazırlanan tüm değerli kağıtlara istinaden hesaplanan ödeme işlemi, takip eden ayda yapılmaktadır. Şahısların ise değerli kağıtların imzalanmasını takip eden 15 gün boyunca beyanname süresi bulunmaktadır. Sözleşme vergisinin, bu süre içerisinde beyan edilip ödemenin yapılması gerekmektedir.

Günümüzde, beyanname hazırlamanın çeşitli yolları bulunmaktadır. Bu adımlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• E-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı sayfasına girilerek Dijital Vergi Dairesi web sitesine giriş yapılmalıdır.
• Sol menüde yer alan “Beyannameler” başlığı altında bulunan “Damga Vergisi” seçeneğine tıklanarak ilgili dönem seçilmelidir.
• Ekranda görünen “Oluştur” butonuna tıklanmalıdır.
• Vergi Defteri ekrana getirilerek, gerekli tüm bilgiler ekrana otomatik doldurulmaktadır.
• Sol tarafta yer alan “Mali Müşavir İşlemleri” başlığı altındaki “Beyanname İşlemleri” kısmında “Paket Gönderilecek” butonuna tıklanarak “Gönder” seçeneğine tıklanmalıdır.

Tüm bu işlemler, mali müşavirlerin yanı sıra diğer tüm kişiler tarafından da aynı şekilde yapılabilmektedir. İnternet damga vergisi ödeme işlemleri kısa sürede gerçekleştirilebilmektedir.

Damga Vergisi Mükellefleri Kimlerdir?

Mükellefiyet açtırma işlemi için ilk olarak kimlerin bu vergiden sorumlu olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Damga Vergisi Kanunu gereğince yabancı ülkelerde ya da Türkiye’deki yabancı temsilciliklerde düzenlenen belgelerin vergisi, Türkiye’de bu belgeleri devlet kurumlarına sunarak işlem yapan ya da belgelerin hükümlerinden faydalanan kişiler tarafından ödenir. Ancak ticari veya dolaşımda olan belgeler söz konusu olduğunda, bu vergiyi ödemekle yükümlü olan kişiler, belgeleri ilk kez satan, kabul eden ya da başka bir amaçla kullananlardır.

9047 damga vergisi kodu da sıkça merak edilen bir konudur. Bu kod, belirli işlemler için tek başına uygulanan bir vergi türünü ifade eder. Diğer bir ifadeyle kurum ve kişilerden yapılan işlemler karşılığında alınması gereken vergiyi temsil etmektedir. 2024 yılında tüm ücretlerin, asgari ücret tutarı kadarı vergi muafiyeti kapsamındadır.

Damga Vergisi Oranı Nasıl Hesaplanır?

Damga hesaplama işlemi için öncelikli olarak söz konusu değerli kâğıdın türünün bilinmesi gerekmektedir. Belge türü ve vergi tipi belirlendikten sonra, uygun vergi hesaplama formülü kullanılarak vergi tutarı hesaplanır. “Damga vergisi matrahı nasıl hesaplanır?” sorusu, bu doğrultuda en çok yöneltilen sorular arasında yer almaktadır.

Yıllık abonelik sözleşmelerinde, aylık ücret bedeli 12 ile çarpılarak yıllık tutar hesaplanır. Daha sonra, sözleşmenin vergi oranı olan %0,948 bu yıllık tutarla çarpılarak damga vergisi tutarı bulunur.

Ücretlerde vergi kesintisi genel olarak brüt ücret üzerinden olmaktadır. Damga tarifesi her yıl düzenli olarak güncellenmektedir. Bu sebeple örneğin KDV damga 2023 oranı ile 2024 yılına ait hesaplamaların yapılması yanlış sonuçlara yol açabilmektedir. Aynı şekilde muhtasar damga vergisi 2024 ile diğer yıllar arasında da fark olduğundan, vergi matrahı hesaplanırken oldukça dikkatli olunması önerilmektedir.

2024 Damga Vergisi Oranları ve Ücretleri 

Damga oranı, her yıl için özel olarak belirlenmekte ve mükelleflere bildirilmektedir. Her bir kâğıt türüne özel farklı bir vergi oranı bulunmaktadır. Vergi oranları, genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Sözleşme damga oranı (0.948)
• Kira damga oranı (0,189)
• Beyanname damga oranı yapılan hesaplamalar doğrultusunda; yıllık gelir vergisi beyannameleri 467,20 TL, 2024 KDV damga oranı 308,30 TL, kurumlar damga vergisi 2024 yılı için 624,10 TL, olarak kabul edilmiştir.
• Maaş damga oranı (0,759)
• Taksitle satış sözleşmesi, abonelik sözleşmeleri, mesafeli satış sözleşmesi, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, elektrik ve doğalgaz satış sözleşmesi ve mukavelename vergi oranı (0.948)

Yapılan düzenlemeler sonucunda 2024 yılı için asgari ücret gelir ve damga vergisi alınmamaktadır. Diğer yandan, stopaj vergisi, damga matrahına dahildir. Bu süreçte, DİA Yazılım tarafından hazırlanan başarılı ön muhasebe programı aracılığı ile tüm bu işlemler kısa sürede yapılabilmektedir. Bordro programı olarak da kullanılabilmesinin yanı sıra DİA Yazılım e-fatura, e-arşiv ve e-defter gibi dijital dönüşümün en önemli uygulamalarını da kullanıcılarına sunmaktadır.

Damga Vergisi Nasıl Ödenir?

İlgili vergi, farklı şekillerde ödenebilmektedir. Damga pulu şeklinde olabileceği gibi basılı damga konularak, makbuz verilerek veya istihkaktan kesinti yapılarak da ödenebilmektedir. Belediyede de damga ödemesi yapılabileceği gibi günümüzde artık online olarak ödeme yapmak çok daha kolay ve pratik olmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan İnternet Vergi Dairesi aracılığı ile damga vergisi ödemeleri yapılabilmektedir.

2024 Yılı Damga Vergisine Tabi Kağıtlar 

Maktu damga vergisi ve karar pulu hesaplama bilgilerinin bilinmesinin yanı sıra, hangi belgelerin bu vergiye tabi olduğunu bilmek de oldukça önemlidir. Söz konusu vergiye tabi kağıtlar 2024 yılı için şu şekildedir;

• Taahhütnameler
• İpotekli borç senedi
• Rehin senetleri
• Kefalet senetleri
• Teminat senetleri
• Toptan elektrik satış sözleşmeleri
• Doğalgaz satışına ilişkin sözleşmeler
• Abonelik sözleşmeleri
• Taksitli satış sözleşmeleri
• Muhtasar beyannameleri
• Sigorta prim bedelleri
• Mesafeli satış sözleşmeleri
• Yıllık gelir vergisi beyannameleri

DİA Yazılım, damga ve geri kalan tüm vergilerin hesaplanması konusunda kullanıcılarına en avantajlı çözümleri sunmaktadır. Sıradan bir ön muhasebe programı sunmanın çok ötesinde olan DİA Yazılım, kullanıcılarına gelir gider takibi, KDV hesaplama ve maaş hesaplama programları ile birbirinden farklı hizmetler sunmaya devam etmektedir.

Önceki yazımıza https://www.dia.com.tr/blog/cariler-arasinda-virman-nasil-yapilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.