Teminat Mektubu Nedir?

Her işletme, varlığını sürdürebilmek veya büyütebilmek amacı ile kimi zaman bankalar tarafından sunulan imkanlardan faydalanmak isteyebilir. Teminat mektubu da bir banka tarafından tüzel veya gerçek kişilere düzenlenen, bir malın belirlenen teslim süresinde teslim edileceğini veya bir borcun gününde ödeneceğine dair alacaklı tarafa verilen bir taahhüttür. Banka teminat mektubu, ticaret hayatında oldukça önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle de çok sayıda kişi tarafından en kolay teminat mektubu veren banka ve şartları oldukça merak edilmektedir.

Her bankanın kendi politikaları doğrultusunda belirlediği bir teminat mektubu bedeli ve komisyon oranları bulunmaktadır. İşletmelerin, ihtiyaç duyduğu miktar doğrultusunda bankalar tarafından sunulan teminat mektubu şartlarını dikkatlice okumaları ve bu doğrultuda bir tercih yapmaları son derece önemlidir.

Teminat Mektubu Ne İşe Yarar?

Banka referans mektubu, müşterilerin alacakları bir ödemeyi ya da yapacakları bir işi garanti altına almaktadır. Teminat için düzenlenen belgede taraflar arasındaki her türlü ticari ilişki koruma altına alındığı için sıklıkla tercih edilmektedir. Güvenilir ve bilindik bir banka aracılığı ile temin edilen teminat mektubu örneği, işletmenin kredibilitesini gösterdiği için işletmenin prestijini de ifade eder. Bu belge ile işletmeler herhangi bir sermaye koymaksızın yatırım yapabilmektedir. Bu imkân, işletmelere mali açıdan büyük tasarruflar yapmasına olanak tanımaktadır.

Kesin teminat mektubu sayesinde, taahhüt edilen işin zamanında tamamlanmaması halinde alıcı taraf hakkı olan ödemeyi banka aracılığı ile alabileceğini bilmektedir. Bu da her iki taraf için bir ödeme güvencesi anlamına gelmektedir. Web tabanlı muhasebe programı sunan DİA Yazılım, söz konusu belge gibi son derece önemli belgelerin sisteme kolay bir şekilde girilmesi ve dilenilen her yerden bu belgeye ulaşılabilmesine olanak tanımaktadır.

Teminat Mektubu Hangi Hallerde Verilir? 

Teminat için düzenlenen mektup, bankalar tarafından yurt içi veya yurt dışında bulunan müşterilerinin lehine olacak şekilde herhangi bir iş bitimi, borç ödeme veya mal teslimi için muhatap olunan aracı kurum ya da kişilere verilen bir nevi garanti sözleşmesidir. İpotek karşılığında banka teminat mektubu alınabildiği gibi geçici, kesin, özel metinli teminli ve avans türlerinde de alınabilmektedir. Belge örneği herhangi bir mal alımı, bayilik, taahhüt işlemleri, mahkeme, vergi dairesi işlemleri ve gümrük işlemleri gibi birbirinden farklı hallerde verilebilmektedir. Günümüzde e-banka gibi olanaklar sayesinde e-teminat mektubu olarak da bu önemli belge alınabilmektedir.

Teminat Mektubu Nasıl Kullanılır?

Farklı alanlarda sıklıkla tercih edilen teminat mektubu icra dairesi, kamu ihaleleri, gümrük işlemleri ve mahkeme gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. İcra işlemleri için kullanıldığında, üst mahkemeden karar çıkana kadar dosyaya belge eklenerek icra durdurulabilir. Belgenin kullanımı esnasında, muhasebeleştirilmesi de son derece önemlidir.

Teminat mektubu muhasebe kaydının, büyük bir titizlikle yapılması gerekmektedir. Alınan muhasebe kaydı 90 nolu teminat mektupları nazım hesabında izlenmektedir. Verilen muhasebe kaydı ise 903 teminat mektubu alanlar nazım hesabında izlenmektedir. DİA Yazılım tarafından geliştirilmiş olan genel muhasebe programı ile bahse konu belgelerin muhasebeleştirilmesi ise son derece kolaydır.

Teminat Mektubu Çeşitleri

Banka limitleri, kullanım amacı ve vade süresine bağlı olarak teminat için düzenlenen mektupların çeşitleri farklı özellikler taşımaktadır. İşletmeler, kendisine en uygun türü seçip gerekli evrakları tamamlayarak ihtiyaçlarını giderebilir. Söz konusu belge çeşitleri ise şu şekildedir;

• Süreli Teminat Mektubu: Belirli bir vadenin söz konusu olduğu türdür. Belge örneği içerisinde teminata alınan bir borcun ödemesi veya bir işin bitimi belirli bir süreye tabi tutulur ve belge üzerinde bu tarih belirtilir. Süre bitiminde borcun ödenmemesi ya da işin teslim edilmemesi halinde paraya çevrilmesi işlemleri uygulanmaktadır.
• Süresiz Teminat Mektubu: Herhangi bir süre belirtilmeksizin bir borç veya bir iş bitiminin tamamlanacağı belirtilmektedir. Borçlar Kanunu kapsamında, süresiz olanlar için 10 yıllık zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Teslim tutanağı işleminin ardından 10 yıl içerisinde tanzim edilmemesi durumunda geçersiz sayılmaktadır.
• Kesin Teminat Mektubu: Borçlu tarafından taahhüt edilen ödeme ya da iş teslimini zamanında yapmaması durumunda tüm sorumluluğun bankaya ait olduğu belirtilmektedir.
• Geçici Teminat Mektubu: Daha çok kamu ihalelerinde kullanılan geçici türde düzenlenen belgeler, söz konusu ihalenin kazanılması durumunda borçlunun kesin teminat verme veya sözleşme imzalama yükümlülüğü bulunmaktadır. İhale sonucuna göre asil ve yedek firmalar haricindekiler için iade işlemleri yapılmaktadır.

Teminat Mektubu Nasıl Alınır? 

Teminat göstermek için ilk olarak, bankaların sunduğu teminat mektubu masrafı ve komisyonu gibi tüm detayların bilinmesi gerekmektedir. Ardından gerekli evrakların tamamlanması ile başvuru yapılmaktadır. Banka tarafından yapılan incelemeler doğrultusunda ilgili belge alınabilmektedir. Komisyon hesaplama işlemlerinin tamamlanmasının ardından banka masrafı ödenmelidir. Masraf hesaplama işlemi için tercih edilecek olan banka ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.

Teminat için mektup alınırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunmaktadır. Özellikle tarafınıza kesilmiş ise mutlaka teyit işlemleri yapılmalıdır. Belge üzerinde yer alan referans numarası ve banka kodu gibi bilgiler ile sorgulama yapılabilmektedir. Bir diğer dikkat edilmesi gereken durum ise, taahhüt edilen ödemenin, mal tesliminin veya iş bitiminin gerçekleşmesi durumunda söz konusu mektubun iadesidir. İade şartları sağlanmış ise tarafların teminat mektubu iadesi talebi için iadesi dilekçesi ile bankaya başvurarak işlemini tamamlaması gerekir.

Önceki yazımıza https://www.dia.com.tr/blog/mizan-nedir-nasil-hazirlanir/ linkinden ulaşabilirsiniz.