Bilanço Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Şirketler, finansal durumlarının tespitini yapabilmek ve gelecek kararlarını alabilmek için çok sayıda göstergeden faydalanırlar. Bilanço da bu göstergelerden birisidir. Belirlenmiş zaman aralıklarını kapsayan bilançoların hassasiyetle hazırlanması gerekir. Basit bir tanım yapmak gerekirse, işletmelerin belirli bir dönem aralığındaki performans değerlendirmelerini ve o dönemdeki mali durumlarını gösteren tablo olduğu söylenebilir.

Bilanço Nedir?

En bilinen finansal tablolardan birisi olan bilanço, belirlenmiş tarih aralığının son döneminde kar / zarar tablosu ile bağlantılı olarak, muhasebe standartları dahilinde hazırlanır. Muhasebe kayıtlarını bilanço esaslarına göre tutan şirketler, mali rapor standartları çerçevesinde söz konusu tabloyu hazırlamak zorundadırlar.

İlgili finansal tablolar, bir işletmenin belirlenen zaman aralığındaki mali durumunun resmini gösteren ve geleceğe yönelik alınabilecek kararlarla ilgili ipuçları veren finansal tablolara verilen addır. Hemen hemen her işletme, halihazırda faaliyetini yürüttükleri operasyonların ve projelerin performans durumu hakkında fikir sahibi olmayı ister. Bu yüzden tek çeyreklik, iki çeyreklik, üç çeyreklik ve 1 yıllık periyotlar çerçevesinde hazırlanırlar.

Bilanço Neye Yarar?

Mali tablonun bu türü, işletmelerin gelecek kararlarını alabilme yolunda planlı hareket edebilmelerini sağlar. Özellikle 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde hazırlanıyor oluşu, şirketin attığı adımların kısa vadede ne kadar doğru olduğunu ortaya koyar. Öte yandan yatırımcılar da bilançolara karşı büyük bir ilgiye sahiplerdir. Çünkü yatırım yapacakları şirketin kısa vadede nasıl bir performans sergilediğini söz konusu tablolar görürler. Ancak kısa vadeli oluşu, uzun vadeli bir gözlem şansı sunamamasına neden olur.

Bilançonun Önemi Nedir?

Bir şirketin varlıklarını, öz kaynaklarını ve yükümlülüklerini belirli bir zaman aralığında raporlayan, mali durumu hesaplayan ve sermaye hakkında değerlendirme yapabilecek kadar bilgiler veren en temel finansal tablo türlerinden birisi bilançolardır. Yanında da destekleyici olarak hazırlanan bir kar/zarar tablosu da varsa, şirketin durumunu analiz etme noktasında çok sayıda faydası bulunur. Genel olarak söz konusu tabloyu önemli kılan faydalar ise şunlardır:

• Şirketin hedeflerine ulaşma yolunda gösterdiği performansı gösterir.
• Şirket faaliyetlerinin başarı derecesini ölçer.
• Şirketin yükümlülüklerini karşılayabilme kapasitesini ölçer.
• Geleceğe yönelik atılacak adımlar hakkında fikir verir.
• İşletme faaliyetlerinin değerlendirilmesini ve denetlenmesini sağlar.

Bilanço Nasıl Hazırlanır?

Bilançoların doğru ve güvenilir olması için belirli adımlar izlenmelidir. Bilançonun hazırlanması sürecinde şu adımlar takip edilmelidir:

1. Muhasebe Kayıtlarının Toplanması: Tüm mali işlemler kaydedilmelidir.
2. Varlık ve Yükümlülüklerin Belirlenmesi: Şirketin sahip olduğu varlıklar ve borçları netleştirilir.
3. Öz Kaynakların Hesaplanması: Varlıklardan yükümlülükler çıkarılarak öz kaynaklar bulunur.
4. Bilanço Tablosunun Oluşturulması: Elde edilen veriler bilanço tablosunda uygun yerlere yerleştirilir.

Bilanço Türleri Nelerdir?

İşletmelerin finansal durumunu ve performansını farklı açılardan değerlendirebilmek için bu mali tablolar çeşitli türlere ayrılabilir. Her tür, belirli bir amaca hizmet eder ve farklı bilgiler sunar. İşte başlıca türleri aşağıdaki gibidir:

• Statik Bilanço: Belirli bir tarih itibarıyla şirketin mali durumunu gösterir.
• Dinamik Bilanço: Belirli bir dönem boyunca mali durumu gösterir.
• Fon Akım Bilançosu: Nakit akışlarını ve kaynaklarını gösterir.

Gelir Tablosu ve Bilançonun İlişkisi

Gelir tablosu ve bilanço, şirketin finansal durumunu analiz ederken birlikte kullanılır. Gelir tablosu, belirli bir dönemdeki gelir ve giderleri gösterir ve net kar veya zararı belirler. Mali tablo belirli bir tarihte şirketin mali durumunu gösterir. Gelir tablosundaki net kar veya zarar, bilançoda öz kaynaklara eklenir veya çıkarılır.

Bilanço Nasıl Hesaplanır?

Bilançonun hesaplanması, temel muhasebe denklemi kullanılarak yapılır:

• Varlıklar=Yükümlülükler+Öz Kaynaklar

Yukarıdaki denklem, şirketin sahip olduğu tüm varlıkların, borçlarının ve öz kaynaklarının dengede olduğunu gösterir.

Bilançoda Neler Yer Alır?

Mali tablolarda yükümlülükler, öz kaynaklar ve varlıklar olmak üzere üç ana kalem bulunur.

• Varlıklar: Aktifler olarak da bilinmektedir ve şirketin halihazırdaki nakit ya da nakde dönüşebilme yeteneği bulunan varlıklarını anlatır.
• Yükümlülükler: Belirlenen dönem aralığında şirket kasasından çıkış yapacak olan varlıkları belirtir.
• Öz kaynaklar: Şirketin tarihindeki net değerini gösterir. Şirketin bütün alacaklarını düşürdükten sonra geriye kalan net karama öz kaynak veya öz sermaye denir.

Finansal tabloyu oluşturan kalemler, bilanço üzerinde kendilerine ait yerlere sahiplerdir. Aktifler olarak da bilinen varlıklar sol tarafında bulunurken, borçlar veya yükümlülükler gibi pasifler ise sağ tarafında yer alır. Öz kaynaklar ise son bölümde bulunur. Bu süreçte DİA, hata payını en aza indirgemek için ön muhasebe programları sizlere yardımcı olabilir. Siz de süreç hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Bilanço Nasıl Yorumlanır?

Şirketlerin anlık finansal durumunu ortaya koyan bu mali tablo, tek başına uzun vadeli bir veri ortaya koymayabilir. Dolayısıyla tabloları yorumlayabilmek için yapılması gerekenlerden en önemlisi, sonuncusunu önceki finansal tablolarla karşılaştırmaktır. Hatta eğer mümkünse aynı sektördeki rakip firmaların tablolarıyla karşılaştırmak da çok önemlidir. Bilanço okurken dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise şunlardır:

• Önce aktiflere odaklanmak gerekir. Genel olarak aktifler duran varlıklar ve dönen varlıklar olarak finansal tabloda toplanırlar. Varlıkların fazlalığı ve verimli kullanımı, şirket karlılığının en temel belirleyicisidir.
• Her şirketin elde ettiği kazançları finansal yatırım araçlarıyla değerlendirme eğilimi farklı olabilir. Bu yüzden şirket bünyesinde bulunan menkul kıymetler de gözden kaçırılmamalıdır.
• İşletmenin yaptığı mal ve hizmet satışlarından kaynaklı alacaklar da bu finansal tabloların önemli bir bölümüdür. Çünkü bu alacaklar, şirketin bir sonraki döneminde ne kadar kar edeceğine dair yol göstericidir.
• 1 yıldan fazla süredir şirketin elinde bulunan duran varlıklar göz ardı edilmemelidir.
• Tek bir dönemi baz alarak mali tabloyu incelemek yanlıştır. Mutlaka kıyaslamalar yapılmalıdır.

Yukarıdaki işlemlerde hata payını en aza indirgemek için siz de genel muhasebe yazılımları ile çözüme ulaşabilirsiniz. DİA olarak sunduğumuz çözümlerle sizlere bu süreçte destek olmayı hedefliyoruz. Ayrıntılı bilgi için aşağıda yer alan formu doldurabilirsiniz.