Cari Hesap Nedir? Takibi Nasıl Yapılır?

Bir işletme için tüm işlemlerin kontrol altına tutulabilmesi ve takibinin kolay bir şekilde yapılabilmesi son derece önemli bir konudur. Cari hesap, bu noktada tüm işletmeler için ayrı bir öneme sahip olmaktadır. Cari hesap, bir işletmenin tedarikçi veya müşterileri ile arasında geçen tüm alım satımların kayıt altında tutulduğu hesaptır. Bu hesabın takibinin yapılması, işletmelerin varlıklarını korumak ve gelecek planlarını şeffaf bir şekilde oluşturabilmek amacı ile oldukça önemlidir.

Cari hesaba mahsuben ödeme yapılması, mutlaka kayıt altına alınmalıdır. Alacak ve vereceklerin kaydedilmesi, alınan veya yapılan ödemelere ait gerekli belgelerin düzenlenmesi ve tüm bu işlemlerin kayıt altına alınması özellikle resmi açıdan bir sıkıntı yaşamamak amacı ile son derece önemlidir. Cari hesap kayıtlarını tutmak için birçok hususun göz önünde bulundurulması ve gerekli terimlerin doğru bir şekilde bilinmesi gerekmektedir.

Cari Hesabın İçeriğini Ne Oluşturur? 

Cari hesap dökümü yapabilmek için bu hesabın içeriğinin düzenli ve doğru bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Ticaret Kanunu’nun 89. Maddesi içerisinde ilgili hesap “iki kişinin herhangi bir hukuki sebep ile ya da ilişkiden doğacak olan alacaklarını ayrı olarak veya teker teker almaktan vazgeçip, kalem kalem alacak ve borç haline çevirerek hesabın kesilmesinin ardından çıkacak olan artan tutarı isteyebileceklerine dair sözleşme” olacak şekilde tanımlanmıştır.

İşletmelerin özellikle de sürekli olarak bir ticari faaliyet içerisinde olduğu müşteri ya da tedarikçileri arasında cari hesap takibi yapmaları oldukça önemlidir. Hesap örneği içerisinde bulunan bilgilerde alacak, verecek miktarları ve hesap sahibine ait bilgiler yer almaktadır.

Cari hesabı oluştururken ödemenin yalnızca para olarak değil başka ödeme seçenekleri ile yapılabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Takas ya da ifa yolu ile yapılan ödemeler, muaccel alacaklar olarak belirtilmektedir.

Cari Hesap Takibi Nedir?

Cari hesabın takibi, bir işletmenin tedarikçi veya müşterileri ile kurmuş olduğu ticari ilişkilerin kayıt altına alınıp takip edilmesidir. Bu işlemlerin kayıt altına alınması cari yönetim kapsamında oldukça önemlidir. Bu cari hesapların takip edilmesi, gelecek dönemler için raporlar hazırlanması ve analizlerin etkin bir şekilde yapılabilmesi açısından önemli bir konuma sahiptir. Geçmiş dönemdeki ticari faaliyetlerin analiz yapılabilmesinde etkin olan cari işlemler hesapları, hukuki ve muhasebesel anlamda hakların korunmasında da etkili olabilmektedir.

Cari Dönem Nedir?

Cari dönem, hesaptaki işlem hareketliliğini kapsayan tarih aralığıdır. Tutulan her bir cari bilgi, bir döneme hitap etmektedir. Haftalık, aylık ve günlük olarak cari hesap kaydı açılarak cari dönem kayıtları yapılabilmektedir. Cari dönem, özellikle işletmelerde dönem bazlı analiz ve raporlar yapabilmek için çok daha efektif bilgiler verebilmektedir.

Cari Bakiye Nedir?

Henüz nakit olarak ödenmemiş olan ve cari hesabın içinde yer alan tutara cari bakiye adı verilmektedir. Cari sözleşme içerisinde açıkça belirtilmiş olan hükümler doğrultusunda tahsil edilmek üzere belirlenen tarihte ödenmesi gereken tutardır. Bir işletmenin satmış olduğu herhangi bir ürünün, müşterisinden henüz almadığı durumda hesap içerisine borç olarak kaydetmektedir. Borçlu cari hesap (BCH) ile alacak cari hesabın, kayıtlarda nerede yazacağı ise iki taraf arasındaki ticari ilişkiye bağlıdır.

Cari Hesap Sözleşmesi Nedir?

İşletmeler arasındaki her türlü ticari faaliyetin kayıt altına alınması hem yasal hem de muhasebesel anlamda korunmayı da beraberinde getirmektedir. Cari hesap sözleşmesi, tam da bu noktada iki işletme arasındaki ticari ilişkilerin resmiyet kazandığı sözleşme türüdür. İki işletme arasındaki bir ticari faaliyette, alacak ve verecek işlemlerinin birden tahsil etmek yerine her bir kalemin bir ilgili hesap kapsamında ve bir cari dönem boyunca ödenmesini sağlamaktadır.

Cari Oran Nedir? 

Cari oran, bir işletmenin kısa vadeli borçlarının karşılanma oranını ifade etmektedir. Ayrıca bir diğer ifade ile likiditesi göz ardı edilerek bütün dönen varlıklarının hesap içerisine dahil edilmesi olarak da belirtilebilmektedir. Cari hesap borç alacak ilişkisi, bir işletmenin istikrarlı olma durumu ve yatırımcılar açısından içerisinde bulunduğu durumun gözetilmesi bakımından oldukça önemlidir.

Cari Hesap Tablosu Nedir?

Hesap tablosu oluştururken en önemli nokta, borç ve alacak bakiyesi gibi kavramların nereye yazılacağıdır. Çok uzun yıllardır tablo oluşturmak için genellikle Excel kullanılmaktaydı. Excel, işlemlerin çok daha düzenli bir şekilde durması açısından oldukça avantajlı olsa da bir bilgiye ulaşma ve beşerî hataya açık bir program olmasından dolayı günümüzde artık çok tercih edilmemektedir. Excel ile cari hesap kaydı tutmak isteyen işletmeler için alacak, verecek ve hesap bilgileri girilerek basit bir şekilde tablo oluşturulabilmektedir.

Cari Hesap Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Muhasebe kaydı yapabilmek için cari olan hesaplara karşı uzmanlığı olan bir personelin bulunması oldukça önemlidir. Bir muhasebeci tarafından yapılması zor olabilen bu kayıtların analiz edilmesi, rapor edilmesi ve gelecek planlarının yapılabilmesi için bu işte uzman biriyle çalışmak çok daha etkin sonuçları beraberinde getirebilmektedir. Cari hesap ödeme, alacakları ve borçlu bilgilerinin kayıt altına alınması ile muhasebe kaydı yapılmaya başlanmaktadır.

Yapılan ve alınan ödemeler için fatura ve makbuz gibi tüm belgelerin eksiksiz bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu belgeler, cari olan hesap belgeleri içerisinde yer alarak tüm işlemlerin kayıt altına alınmasını da sağlamaktadır. Böylelikle işletmelerin vergi gibi yasal konularda sorun yaşamasının da önüne geçilebilmektedir.

Günümüz koşullarında iş yükünün ve stresinin giderek artması ile hata yapma ihtimali de bir o kadar artmaktadır. Hesap takibi yaparken hata payının minimumda tutulması gerektiğinden dolayı birçok işletme tarafından muhasebe programı fiyatları incelenerek kolay ve hızlı kullanım özelliğine sahip olan bir yazılım kullanma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. DİA Yazılım tarafından geliştirilen genel muhasebe programı sayesinde kullanıcılar tek bir tuş ile verilerine hızlı bir şekilde ulaşabilme imkanına sahip olabilmektedir. Program; hesap kartları, alacak ve verecek takipleri ve bu gibi tüm bilgilerin tek bir ekranda olması gibi özellikleri ile öne çıkar. Böylece hata payını minimum seviyeye indirirken aynı zamanda işlemlerin verimliliğini de artırır. CRM programı çözümleri sunan DİA Yazılım ile süreç takibini etkin bir şekilde yapabilmek hem çok kolay hem de güvenlidir.

Cari Hesap İcra Takibi Nasıl Yapılır? 

İşlem sırasında tüm ödeme dönemleri ve bakiyeler, iki taraf arasında imzalanan cari hesap sözleşmesine göre yapılmaktadır. Bahse konu sözleşme, her iki tarafın da yasal olarak koruma altına alınmasında oldukça önemli bir konuma sahiptir. Sözleşme içerisinde belirlenen tarihte borç ödenmezse alacaklı tarafından bir dava açılması söz konusu olabilmektedir.

Mahkeme tarafından ilk olarak iki taraf arasında bir sözleşme olup olmadığına bakılmaktadır. Daha sonra ise ilgili alacak bakiyesinin, borçlu tarafa usulüne bir şekilde bildirilip bildirilmediği incelenmektedir. Mahkeme, borçlunun bu bildiriye itiraz edip etmediğini ve borç miktarının ticari deftere işlenip işlenmediğini de inceleme altına almaktadır. Ödemenin yapılmasının ardından dava ve icra kararı durdurulurken, ödemenin hala yapılmaması durumunda borç tutarı kadar icra uygulamasına başlanmaktadır. Siz de bu süreçte DİA Yazılım ile cari hesap programı kullanabilir, işlem sırasında hataların önüne geçebilirsiniz.

Önceki yazımıza https://www.dia.com.tr/blog/on-muhasebe-elemani-ne-is-yapar/ linkinden ulaşabilirsiniz.