Muhtasar Beyanname Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Muhtasar; kısaltılmış, özetlenmiş anlamına gelen bir kelimedir. Bu yazımızda muhtasar beyannameyle ilgili tüm detayları sizler için derledik.

Muhtasar beyanname nedir?

Muhtasar beyanname; işletmelerin yaptığı vergi kesintilerinin beyan edilmesi anlamına gelir. Muhtasar beyanname bir gelir vergisi beyanıdır. Kesintisi kaynakta yapılan vergiler için verilir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesine göre şu şekilde açıklanmıştır: “Muhtasar beyanname, iş verenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesine mahsustur.”  Muhtasar beyanname stopaj usulü vergilendirme türüdür. Gelir elde eden vergi mükellefinden kesilir ve devlete ödenir. Stopaj usulü olduğu için vergi, borçlu yerine vergi sorumlusundan tahsil edilmektedir. Yani bu beyannamede gelir, sahibine ulaşmadan vergilendirilmiş olur.

Muhtasar Beyanname Verenler Kimler?

İş ortaklıkları, ticaret şirketleri, dernekler ve vakıflar, yatırım fonu yöneten kişiler, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, kazançları zirai ve bilançoya tabi olan çiftçiler ve ticaret ve serbest meslek erbapları (gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan kişiler) muhtasar beyanname vermekle yükümlüdürler.

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?

Muhtasar beyanname,  beyannameyi veren vergi mükellefinin çalıştırdığı işçi sayısına göre aylık veya 3 aylık olarak  düzenlenmektedir. Eğer yeni kurulan bir işletmeye sahipseniz genellikle 3 aylık beyannameler tercih edilir. Personel sayınız 10’u geçtiğinde ise muhtasar beyannamenin aylık beyan edilmesi gereklidir. 3 aylık dönemler halinde muhtasar beyanname veriliyorsa bu durum vergi dairesine önceden bildirilmiş olmalıdır. Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olarak, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94. maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23. günü akşamına kadar verebilirler (GVK madde 98).

Üç aylık dönemler;

• Ocak, Şubat, Mart dönemi için 23 Nisan
• Nisan, Mayıs,Haziran dönemi için 23 Temmuz
• Temmuz, Ağustos, Eylül dönemi için 23 Ekim
• Ekim Kasım, Aralık dönemi için 23 Ocak

Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı ilgili tarihlerde değişiklik yapma hakkına da sahiptir. 

Muhtasar beyanname kodları

Yukarıda belirtilenler haricinde muhtasar beyanname ile ilgili beyan edilecek tüm ödeme türleri için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Muhtasar Beyanname Hesaplama Örneği

Örneğin; A adında bir şirketiniz var. Bu şirket 15 çalışana sahip ve gerçek kişiden kiralamış olduğundan dolayı aylık olarak 20.000 TL net kira bedeli ödenmektedir. Çalışanlar arasında 3 kişi asgari ücret almaktadır. Bu durumda muhtasar beyannamede beyan edilecek vergi türleri hangileridir?

A şirketi 10 kişiden fazla çalışana sahip olduğu için aylık olarak muhtasar beyanname verme zorunluluğu vardır. Örnekte verilen bilgilere istinaden ücret gelirleri üzerinden  hesaplanacak gelir vergisi, asgari ücret alan 3 kişi için 011 kodu ile geriye kalan 12 kişi için ise 012 kodu ile beyan edilmelidir. Ücret üzerinden hesaplanan damga vergisi tutarı ise asgari ücretli ve diğer ücretli ayrımı yapılmaksızın toplu olarak 302 kodu ile muhtasar beyannamede gösterilmelidir.

Kira geliri ise brüt hale getirilerek stopaj oranı hesaplanmalı ve 041 kodu ile muhtasar beyannamede beyan edilmelidir. Aşağıdaki hesaplamaya göre kira tutarı üzerinden hesaplanan ve beyan edilecek olan stopaj tutarı ise 5.000 TL olacaktır. 

Brütleştirme Formülü : Net kira bedeli / 0,80 (20.000/0,8=25.000)

Stopaj Tutarı : 25.000 x 0,20 = 5.000 TL

DİA ile muhasebe süreçlerinizi yönetmek çok kolay. Aşağıdaki formu doldurun, hemen deneyin!