Patent Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Patent Nedir? 

Patent, bir buluşun size ait olduğunu tescilleyen bir belgedir. Patenti olmayan ürünlerin hepsi üçüncü kişiler tarafından kopyalanabilir, kullanılabilir veya isim hakları satın alınabilir. Bu yazımızda patentle ilgili en çok merak edilen soruları cevaplayacağız.

Buluşumu Nasıl Korurum, Nereden Başlamalıyım?

Buluşunuzu korumak en az onu üretmek kadar önemlidir. Çok yaygın bir kanı olan “noter imzası ile tescil yaptırma” aslında geçerli bir yöntem değildir. Buluşlar üzerinde hak iddia etmek istiyorsanız onların patentini almalısınız. Elinizde noter imzalı bir belge bile olsa patentiniz olmadığı zaman buluşunuz aslında korumasızdır. 

Patent merkezleri, buluşunuzun daha önceden yapılıp yapılmadığını yani gerçekten bir buluş olup olmadığını değerlendirir. Bu aşamadan sonra eğer buluşunuz size ait özgün bir icat ise sanayiye uygun olup olmamasına göre değerlendirilir. Üst merciler ve yetkili kişiler tarafından yapılan değerlendirmeyi başarıyla geçen buluşlara patentleri teslim edilir. Patentini teslim aldığınız buluşunuz artık güvendedir. 

Patent Başvurusu Nereye Yapılır?

Patent başvurusu yaptığınız ülkenin yetkili kurumu hangisi ise oraya danışmalısınız. Türkiye özelinde bu alanla ilgilenen ve bu alanda yetkili olan kurum “Türk Patent Enstitüsü (TPE)” dir. 

Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Türk Patent Enstitüsü’ne patent başvurusu yaparken, buluşunuzu en iyi şekilde anlatan bir tarifnameye ihtiyacınız var. Tarifname mümkün olduğunca profesyonel şekilde hazırlanmalı ve buluşunuzu çok iyi bir şekilde yansıtmalı. Çizimleriniz buluşunuzu destekleyecek ve rahatça anlaşılabilecek biçimde olmalı.

Tüm bunları buluşu yapan kişi hazırlamak zorunda değildir. Bu işte uzman olan insanlarla beraber çalışırsanız ufak hatalar yüzünden karşınıza çıkabilecek aksiliklerle karşılaşmazsınız. İşinizi sağlama almanız hem patentinizin garantisi açısından hem de buluşunuzun güvenliği açısından elzemdir.

Düzgün Yazılmayan Tarifname ve Koruma Kapsamı Sonradan Düzeltilebilir Mi?

Tarifnameniz ürününüzü en iyi şekilde anlatacak biçimde hazırlanmalıdır. Çünkü tarifnameyi patent kurumuna sunduktan sonra o tarifnamedeki tek kelimeyi bile değiştiremezsiniz. Bu yüzden detaylıca yazınızı hazırlayıp kontrol etmelisiniz. Ola ki ilk başvurunuzda hazırladığınız tarifnamenizde buluşunuzu iyi bir şekilde anlatamayıp bazı işlevlerini yazmadınız, ekleme için başvuru yapsanız da kabul edilmeyecektir. O yüzden tarifnameyi mümkün olduğunca detaylı hazırlamalısınız. 

Niye Patent Başvurusu Yapmalıyım?

Patent buluşunuzu yabancı insanların kopyalamasından koruyacak en önemli yasal belgedir. İzinsiz olarak buluşunuzu kullanan, üreten ve pazarlayan insanlara karşı yasal işlem başlatma hakkını sizlere patentler verir. Elinizde patent olduğunda şu haklara sahip olursunuz:

• Buluşunuzu gelir kaynağına dönüştürebilirsiniz. İsterseniz başka firmalara ya da tekil kişilere lisans vererek patentinizi kiralayabilir, ya da direkt olarak devredip satabilirsiniz.
• 3. kişilerin sizden izinsiz buluşunuzla ilgili herhangi bir şey yapması durumunda tazminat davası açma hakkını elinizde bulundurmuş olursunuz.
• Firmanız var ise patentler, firmaya pazarlama imkanı ve manevi güç katarak yapacağınız iş sözleşmelerinde kullanabileceğiniz somut bir avantajınız olacaktır.
• Eğer buluşunuzu geliştirmek istiyorsanız, AR-GE takımınız patent belgesine baktıkları için sıfırdan başlamak zorunda kalmaz. Bu durum buluşunuzun bir üst aşamaya geçmesinde önemli bir adımdır. 

Patent almak her anlamda işletmenize ve size fayda sağlayacaktır. Ama patentlerin hepsi yayınlandığı için gizli kalmasını istediğiniz bir buluş da kamuoyuna açık olacaktır. Eğer saklamak istiyorsanız, bu durumda patent almamak daha mantıklıdır.

Patent Başvurusu Süreci Maliyetli Bir Süreç. Bu Konuda Nereden Yardım ve Teşvik Alabilirim?

Son yıllarda Türkiye’de patent almak isteyenlere destek olan bir sürü kurum ve kuruluş oluşmuştur. Bilim adamlarını destekleyen ve üretkenliği arttırmayı amaçlayan TÜBİTAK gibi birçok kurum patent başvurusu yapmak isteyenlere destek vermektedir. Aşağıdaki listeden nerelerden yardım alabileceğinize bakabilirsiniz.

• Türkiye Patent Enstitüsü
• TÜBİTAK
• KOSGEB

1. Fikri Sınai Haklar
2. Genel Destek Programı Sınai Mülkiyet Hakları Desteği
3. Ar-ge ve İnovasyon Programı – Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları – Endüstriyel Uygulama Programı Kira Desteği – Personel Gideri Desteği – Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Giderleri Desteği
4. Diğer KOSGEB Destekleri

• Kobi.org.tr
• Sanayi.gov.tr

Yazılımlara veya Bilgisayar Programlarına Patent Alabilir Miyiz?

Bilgisayar programlama geniş bir alan olduğu için bu sorunun kesin bir yanıtı yoktur. Ama kanunlarda (Türkiye ve Avrupa için) bilgisayar tabanlı buluşlara patent verilemediği belirtiliyor. Amerika ise bilgisayar tabanlı da olsa bu buluşlara patent vermektedir. Ancak Türkiye ve Avrupa’da bazı istisnai durumlarda bu alana giren buluşlara patentler verilebiliyor. Bunun için buluşunuzun detaylıca incelenip yetkili bir kişiden onay alması gerekiyor.

Türkiye’de Patent Başvurum Var. Buluşumu Korumak için Diğer Ülkelerde de Başvuru Yapmalı Mıyım?

Evet yapmalısınız. Her ülkenin patent verme koşulları ve kanunları farklıdır. Bir ülkeden aldığınız patent sadece o ülke içinde sizlere koruma sağlayacaktır. Bu yüzden emin olduğunuz buluşlarınıza dair patentleri çeşitli ülkelerde de geçerli hale getirmelisiniz. 

DİA’yı ücretsiz denemek için hemen formu doldurun!