Personel Maliyeti Hesaplama

Firma yöneticilerinin sıklıkla merak ettikleri konulardan birisi olan personel maliyeti hesaplama hakkında akla gelen bütün soruları, bu yazımızda yanıtlamaya çalıştık. Peki, işçi maliyeti nedir, nasıl hesaplanır? İşverenler, çalışan giderlerinde hangi devlet desteklerinden faydalanabilirler?

İşçi Maliyeti Hesaplama

En basit işçi maliyeti tanımı, işçilere harcadıkları emeğin karşılığı olarak yapılan ödemelerin tamamı olarak yapılabilir. Firmalar için işçi maliyeti hesaplamak, basit bir formül yardımıyla mümkün olmaktadır. Bu formül aşağıda yer almaktadır:

Personelin net olarak eline geçecek olan brüt ücret + SSK primi işveren payı – SSK primi personel payı + işsizlik sigortası işveren payı – işsizlik sigortası işçi payı – gelir vergisi – damga vergisi = bir personelin işletmeye maliyeti.

Brüt Maaş Hesaplama

Peki, brüt maaş nasıl hesaplanır? Brüt maaş, işçinin maaş bordrosunda görülen, sigortanın, vergilerin ve kesintilerin hepsinin dahil olduğu ve şirket yöneticisi tarafından maaş olarak işçiye ödenen toplam bedele verilen isimdir. Brüt maaş hesaplarken, aşağıdaki formülden faydalanılır:

Brüt ücret= Net ücret + Damga Vergisi + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi

İşçinin işverene maliyetini hesaplamak için ise, brüt ücret + SGK işveren primi formülü kullanılır. Böylece işçinin işverene toplam maliyetine ulaşılabilir.

İşçilik Maliyeti Hesaplama

İşçilik maliyeti hesaplanırken, aylık, günlük, saatlik ücretlere ve toplu sözleşme hükümlerine göre eklemelerin yapılabildiği durumlarla karşılaşılabilir. İşçilik giderlerinin, bütün maliyetleri etkileyebildiği görülür. İşçilik maliyetinin saklanma, stoklanma ya da biriktirilme gibi bir uygulamaya uğraması mümkün değildir. İşçilik maliyeti hesaplama için aşağıda yer alan formül kullanılır:

İşçinin İşverene Maliyeti= Brüt Maaş + SGK İşveren Payı

Sigorta Primi Hesaplama

İşverenler, çalışanlarının sigorta primlerini aylık olarak düzenli bir şekilde ödemek zorundadır. Sigorta primi hesaplama SGK primi eklenen brüt ücretin üstünden çalışan, işveren ve işsizlik oranları ile hesaplanmaktadır. Buna göre oranlar şu şekildedir:

İşçi Sigorta Primi Oranı: %14

İşçi İşsizlik Oranı: %1

İşveren Payı Oranı: %20,5

İşveren İşsizlik Oranı: %2

Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Hesaplama

Asgari Geçim İndirimi, bir çalışanın minimum geçinebileceği tutarın vergiden muaf tutulması olarak tanımlanabilir. Bir başka deyişle AGİ, işçilere vergiden muaf tutularak iade edilen asgari geçim ücretidir. Personele verilen AGİ miktarı, işçinin evli olup olmadığına, eşinin çalışıp çalışmadığına, varsa çocuklara ve çocuk sayısına göre farklılık göstermektedir. AGİ bedelini işveren ödüyor olsa da, işverenin gelir vergisinden düşürülüyor olmasından kaynaklı olarak, devletin bu bedeli ödediğini söylemek daha doğru olur. 2021 yılındaki asgari geçim ücretleri ve değişkenlere göre ödenen miktarlar aşağıdaki gibidir:

• Bekar çalışan 268,31 TL
  
• Evli ancak eşi çalışmayan çalışan 321,98 TL
  
• Eşi çalışmayan ve 1 çocuğu olan çalışan 362,22 TL
  
• Eşi çalışmayan ve 2 çocuğu olan çalışan 402,47 TL
  
• Eşi çalışmayan ve 3 çocuğu olan çalışan 456,13 TL
  
• Eşi çalışmayan ve 4 çocuğu olan çalışan 456,13 TL
  
• Eşi çalışmayan ve 5 çocuğu olan çalışan 456,13 TL
• Evli ve eşi çalışan 268,31 TL
  
• Evli ve eşi çalışan 1 çocuk sahibi işçi 308,55 TL
  
• Evli ve eşi çalışan 2 çocuk sahibi işçi 348,80 TL
  
• Evli ve eşi çalışan 3 çocuk sahibi işçi 402,47 TL
  
• Evli ve eşi çalışan 4 çocuk sahibi işçi 429,30 TL
  
• Evli ve eşi çalışan 5 çocuk sahibi işçi 456,13 TL

Asgari Ücretin İşverene Maliyeti

Peki, asgari ücretli bir çalışanın işverene maliyeti ne kadardır? 2021 yılında asgari ücret 3 bin 577 lira 50 kuruş olarak belirlenmiştir. Vergiler çıktığında çalışana net asgari ücret olarak 2 bin 825 lira 90 kuruş kalmaktadır. İşveren için ise giderler aşağıdaki gibidir:

Asgari Ücret: 3.577,50 TL

SGK Primi %15,5 (İşveren Payı): 554,51 TL

İşveren İşsizlik Sigortası Primi %2: 71,55 TL

Toplam Maliyet: 4.203,56 TL

Günlük Yemek Ücreti İstisnası

İşçiler için ödenmesi gereken günlük yemek ücretini, yemek kartı yoluyla ödeyerek, yüzde 100’lere varan vergi muafiyetleri kazanılabilir. Bu da bir çalışandan yılda 6 bin 500 TL gibi bir tasarruf elde edilmesini sağlamaktadır. Eğer bir şirket, çalışanlarının yemek ücretlerini yemek kartıyla ödüyorsa, SGK İşveren Hissesi, SGK İşçi Primi, Gelir Vergisi, Damga Vergisi gibi giderlerden muaf tutulur.

Günlük yemek ücreti istisnası vergi muafiyetinin miktarları her yıl Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulur. 2021 yılında gelir vergisinden muaf tutulan günlük yemek gideri KDV dışında 25 lira olarak duyurulmuştur. Ancak KDV ile bu tutar 27 TL’ye çıkmaktadır. Şirketler, 2021 yılında bu gider kaleminden yüzde 100’e varan vergi muafiyeti ile kurtulabilirler.

SGK 5 Puanlık İndirim

Peki, SGK 5510 sayılı kanun nedir? 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin (I) bendine göre, belli başlı şartları karşılayabilen şirketlere, SGK primi işveren payında yüzde 5 puanlık indirim sağlanmaktadır. Bu da %20,5 olan primin, %15,5 seviyesine gerilemesini sağlar. Bu indirimden faydalanabilmek için özel bir başvuruya ihtiyaç duyulmaz. Muhasebeciler SGK bildirimi yaparken gerekli uygulamaları gerçekleştirerek, işverenin bu indirimden yararlanmasını sağlayabilir. Peki, SGK 5 puan indirim şartları nelerdir?

• Çalışanın aylık prim ve hizmet belgelerinin belirlenen kanuni süre zarfında SGK’ya iletilmesi
  
• Ödemelerin yasal süreler içinde yapılması
  
• SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara bağlı gecikme cezası ya da gecikme cezası faizi gibi borçların bulunmaması