Vergi Ziyaı Nedir? Cezaları Nelerdir?

Vergi Usul Kanunu, bir verginin eksik şekilde ya da gecikmeli tahakkuk edilmesi durumunda bunu vergi ziyaı olarak değerlendirebilir ve vergi mükellefini bu konudan sorumlu tutabilir. Bu yazımızda vergi kaybı anlamına da gelen vergi ziyaı hakkında tüm merak edilenleri anlatmaya çalışacağız.

Vergi ziyaı, en basit anlamıyla vergi kaybı olarak tanımlanabilir. Özetle bir vergi mükellefinin sorumlu olduğu vergilerle ilgili bir hata yapması, gecikmede bulunması veya farklı bir problem yaşanması durumunda ortaya çıkar. Öte yandan vergi kaçırma girişimleri de vergi ziyaı olarak tanımlanabilir.

Her ne şekilde olursa olsun bir vergi ziyaından söz edebilmek için, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemiş olması ya da eksik tahakkuk ettirilmiş olması gerekmektedir.

Vergi Ziyaı Hükümleri

Bir vergi mükellefinin, kişisel, medei veya ailevi durumuna dair gerçek dışı beyanlarda bulunması ya da sair suretle verginin noksan tahakkuk edilmesine ya da haksız yere göre veriliyor olmasına neden olması vergi ziyaı hükmündedir. Vergi Usul Kanunu’nun 341. maddesine göre, bu tarz haller sebebiyle verginin daha sonra tahakkuk ettirilmesi ya da tamamlandırılması, herhangi bir ceza uygulanmasına engel teşkil etmemektedir. Benzer şekilde haksız iadenin geri alınması halinde de ceza uygulanabilmektedir.

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi Usul Kanunu 341. madde şartlarınca bir vergi ziyaı oluşmuşsa, suçu işleyene vergi ziyaı cezası kesilebilmektedir. Ceza olarak, söz konusu vergi tutarı neyse o kadar ceza kesilir.

Vergi ziyaı cezalarıyla ilgili olarak Vergi Usul Kanunu’nda yer alan bir diğer madde de, 359. maddedir. Bu maddeye yer alan durumlarla ilgili olarak bir vergi ziyaı oluşursa, ceza üç katına çıkmaktadır. Suça iştirak edenlere ise yine vergi tutarı kadar yani bir kat ceza uygulanır. Aynı madde kapsamında sonradan verilen vergi beyannameleri için, madde gereği yüzde 50 oranında indirimli ceza uygulanmaktadır.

Vergi Usul Kanunu 359. madde, hürriyeti bağlayıcı cezalar da içermektedir. Bu maddeye göre hapis cezası gerektiren suçlar şu şekilde sıralanmıştır:

• Vergi kayıtlarında ya da defterde düzenleme, saklama ya da ibraz zorunluluğuna yönelik muhasebe hileleri yapmak, sahte adlarla hesaplar açmak ve işlemleri matrahları azaltmaya yönelik olacak şekilde farklı kayıt ortamlarına aktarmak hapis cezası gerektirir.
• Yanıltıcı belge düzenlemek, defterleri, belgeleri veya kayıtları gizlemek ve tahrif etmek de hapis cezası yaratabilir.
• Belgelerin, kayıtların ya da muhasebe defterlerinin yok edilmesi, sonradan değiştirilmesi, sahte belgeler üretilmesi ve bunlardan herhangi birinin kullanılması halinde hapis cezası oluşabilir.
• Maliye Bakanlığı ile ilgili resmi süreçler tamamlanmadan belge oluşturulması, sahte belgeler üretilmesi ve bunların kullanılması da, suçu işleyenler için hapis cezası anlamına gelmektedir.

Günümüzde birçok işletme muhasebe defteri kullanmayı bırakmış ve entegratör firmalar aracılığıyla tüm muhasebe süreçlerini dijitalleştirmiştir. Bu da vergi ziyaı gibi istenmeyen durumların sehven oluşmasının büyük oranda önüne geçmiştir. İnsan eliyle yapılan hataların önüne geçmek için, DİA gibi muhasebe programlarını kullanmak yeterli olmaktadır. İşletmeniz için en uygun DİA Yazılım paketini seçmek için aşağıda yer alan formu doldurun, sizi arayalım!